Oturma odası için aydınlatma seçimi nasıl olmalı?

Özlem K. Özlem K.
SANABEL KONAKLARI, Niyazi Özçakar İç Mimarlık Niyazi Özçakar İç Mimarlık モダンデザインの リビング
Loading admin actions …

Ev dekorasyonu yaparken bir miktar arka planda bırakma eğilimi gösterdiğimiz, oysaki mekanın ambiyansı için son derece öenmli olan bir unsur var: Aydınlatma. Dekorasyon dendiğinde aklımza koltuk takımları, masalar, halılar, perdeler ve hatta işlevsiz ancak dekoratif birçok unsur geliyor ama aydınlatmayı asla bu kalemlerin içersinde ön planda saymıyoruz. Ancak dikkat ederseniz, iç mimar ya da dekoratör gibi profesyoneller tarafından döşenmiş evlerin oldukça göze batan bir farkı var; o da aydınlatmaları.

Elbette bizler de çıplak ampuller oturma odamızın aydınlatmasını sağlamıyoruz, hatta eminim bir çoğunuzu evinde şık ve değerli avizeler mevcut… Peki kullandığımız bu aydınlatma bizim ihtiyacımız olan ışığı sağlıyor mu? Televizyon seyretmek ya da kitap okumak gibi farklı eylemler için uygun mu? Evimizin genel dekorasyonuyla uyumlu mu? Direkt gözümüze gelip bize rahatsızlık mı veriyor?

Aydınlatma elemanları tıpkı diğer mobilya ve aksesuarlar gibi farklı dekorasyon prensiplerine sahip, farklı zevklere hitap eden ve en önemlisi de farklı ihtiyaçları karşılar şekilde tasarlanıp üretiliyorlar. Kitap okurken ihtiyacımız olan ışık ile televizyon izlerken ihtiyacımız olan ışık nasıl ki farklıysa, bilgisayar başında olduğumuz zaman ihtiyacımız olan ışık ile film izlerken ihtiyacımız olan ışık da bir o kadar farklı. Herhangi bir televizyon programı izlerken odaklanma ihtiyacı hep hissetmeyiz, ancak bir film izlerken, gilmin içine girebilmek için evdeki çevresel faktörlerden arınmak isteriz. Bu durumda da çok daha loş bir ortama ihtiyaç duyarız. Kitap okurken gözlerimizi bozmamak adına, kitabı aydınlatacak kuvvetli bir ışık gerekir ancak böyle bir ışık  bilgisayar ekranında yansıma yaparak rahatsız edici olabilir. Bu ve benzeri durumlar için farklı aydınlatma seçeneklerine ihtiyaç duyarız.

İşin komik yanı ise, taşındığımız evlerin oturma odalarında, mekanın tam da merkezine gelecek şekilde, anlamsız ve saçma bir aydınlatma altyapısı bulunur. İç mimari anlayışı inşaat firması için de henüz pek gelişmiş olmadığı için, alelade, yalnızca iş bitirmek amaçlı, var mı var zihniyeti ile yapılan bu altyapı çalışması, mekanların aydınlatmasına önem veren birçok insan için sinir bozucu bir yapıdadır. Yeni eve taşınan birçok insan, ilk iş olarak aydınlatma altyapısını düzenleyerek doğru noktalara kablolar yerleştirterek bu sıkıntıyı çözer. Ancak bunun farkında olmayan insanlar ise taşınıp avizelerini taktırdıktan sonra, sürekli bir rahatsızlık duymaya devam ederler ancak bu rahatsızlığın neden kaynaklandığını çoğu hemen keşfedemez.

Tavan lambaları, avizeler

En klasik aydınlatma biçimi tavandan sarkan avizelerdir. Oturma grubunun adeta bir parçası olarak dekorasyonu tamamlayan sarkıt aydınlatma modelleri, yani avizeler, mekanın karakterini belirleyen unsurlardan biridir. odanın genel aydınlatması için de en iyi yöntemlerden biridir. Ancak yukarıda da bahsettiğimiz gibi, evlerin aydınlatma altyapılar genelde, maalesef düşüncesizce yapılır. Kabloların tavandan çıktığı yer ile koltuk takımımızı yerleştireceğimiz alan birbirine uyumsuz olur, avize tamamen alakasız bir noktadan aşağıya sarkarak ne doğru düzgün aydınlatma görevini başarıyla sağlar ne de dekoratif olarak iyi görünür. 

Bunun üstesinden gelmenin iki yolu vardır. Ya boya badana işlerine girişmeden önce, oturma odamızın yerleşim planının kafamızda iyice oturtup elektrik ustasına kabloları doğru yere çektirtmeliyiz ya da avizeyi olması gerektiği yere astırtıp dekoratif kablo ve zincirler ile kablo ile avize arasındaki bağlantıyı yaptırmalıyız.

Masa lambaları, abajurlar

homify クラシックデザインの リビング

Abajur ya da okuma lambası adı verilen masa üstü aydınlatmalar, tavan aydınlatmalarına alternatif ya da onlarla beraber kullanılabilecek aydınlatma modellerinden biridir. Abajurlar oturma odası dekorasyonunda oldukça büyük önem taşırlar çünkü diğer aydınlatma elemanlarına göre tasarımın daha fazla içinde yer alırlar ve daha çok dikkat çekicilerdir. Hakan Helvacıoğlu H2C tarafından dekore edilen Pelican Hill'deki bu konutun oturma odasını incelersek, masa üstü aydınlatma elemanlarının, yani abajurların dekorasyondaki önemini daha iyi gözlemlemiş oluruz. Mekanın adeta yıldızı konumundaki bu abajurları fotoğraftan çıkardığımızda, fark edeceksiniz ki tasarım komple değişmiş olacak. Göz hizasonda oldukları için mekana adım atıldığında en çok dikkat çeken bu abajurlar, kitap, dergi vs okumak için ideal aydınlatma biçimini sunuyorlar.

Lambader modelleri

homify モダンデザインの リビング

Fotoğraftaki örnekte yine bir Hakan Helvacıoğlu H2C tasarımı görmekteyiz. Ege atmosferine uygun bir şekilde tasarlanmış olan villanın oturma odasında etnik dekoratif objeler modern mobilyalarla kombine edilerek kullanılmış. Eski tip sinema spotlarına benzer tarzda dizayn edilmiş, göz alıcı bir lambader ile tamamlanan dekorasyonda, tavandan sarkıt lamba ve benzeri türde sıradan aydınlatma  elemanları kullanılmamış.

Biraz H2C ve fotoğrafta gördüğümüz konuttan bahsedelim. Hakan Helvacıoğlu tasarımlarının en büyük özelliği, mekanın ruhuna özel, kullanıcıların zevklerine hitap eden ve kullanıcı ihtiyaçlarını olabilecek en iyi şekilde karşılayan ancak öte yandan kendi imzasının da daha ilk bakışta hissedildiği müthiş çalışmalar olmasıdır. Bir H2C tasarımında Osmanlı çizgileri görürken diğerinde Akdeniz esintileri hissedebiliriz, tıpkı bu örnekte de olduğu üzere. Bodrum'daki Mandarin Oriental bünyesinde yer alan bu villanın dekorasyonunda Ege'nin mavi sularının rengi beyaz ve kahverengi gibi doğal, nötr tonları ile harmanlanmış. Bir tatil evi projesi olması nedeniyle rahat, konforlu ve dingin bir atmosferin sağlandığı villada Buddha'nın insanda huzur veren ifadesi birçok noktada karşımıza çıkıyor. İkat desenli kırlentlerden modern tablolara, geleneksel seramik kaselerden antik görünümlü lambadere kadr birçok detay mekana eklektik bir hava katıyor. Bu villanın tüm fotoğraflarını homify 360°: Doğu’nun modern şıklığı başlıklı sayfadan görebilirsiniz.

Aplikler ve diğer duvar aydınlatma sistemleri

UDesign tarafında dekore edilen ve İstanbul Fulya semti Polat Residence içerisinde yer alan stüdyo dairenin aydınlatmasına göz atalım. Modernist bir tasarım disiplini ile dekore edilmiş olan bu küçük konutun oturma odası kısmının tavanı büyük bir ayna ile kaplanarak müthiş bir yükseklik etkisi verilmiş. Aynanın arka kenarlarına yerleştirilmiş olan LEd şeritler ile tavandan endirekt aydınlatma sağlanmış. Duvarda ile modern çizgilere sahip iki adet aplik ve bu apliklerin yanı sıra LED şerit aydınlatma bulunuyor. 

Mekanı gölgelerden arındıran homojen bir aydınlatma için ideal olan LED şeritleri verdikleri yumuşak ışıkla da birçok iç mimar ve dekoratörün tercih sebebi. Fotoğraftaki gibi bir duvar aydınlatması yöntemi ile hem mekana ferah ve gün ışığına benzer bir ışık verebilir hem de aplikler sayesinde kitap-dergi okumak için kuvvetli bir ışığa sahip olabilirsiniz.

Direkt aydınlatma

CONTEMPORARY HOSPITALITY LIGHTING FROM BARCELONA, LEDS-C4 LEDS-C4 ミニマルデザインの 書斎 照明

Direkt aydınlatma, aydınlatma aracının ( yani lambanın) ışığının direkt olarak belirli bir alana yönlendirilmesine verilen isimdir. Direkt aydınlatmada, lamba ile yüzeyi arasında hiçbir gereç bulunmaz. Direkt aydınlatmalarda keskin sınırlar ve sert gölgeler elde edilmektedir.  Direkt aydınlatmalara en önemli örnek olarak spotlar ve yemek odası aydınlatmaları verilebilir. Belirli bir alanda iyi bir aydınlatmaya ihtiyaç duyuyorsanız, direkt aydınlatma çeşitlerinden seçmeniz yerinde olacaktır.

Endirekt aydınlatma

Endirekt aydınlatmada, aydınlatma aracı ışığın tamamını tavana (ya da duvara) yönlendirir. Endirekt aydınlatmada verim oranı %0 ila %10 arasındadır. Bu oran direkt aydınlatmada %100'ü bulabilmektedir. 

Fotoğraftaki örnekte endirekt bir aydınlatma örneği görmekteyiz. Alçıpan gibi opak malzemelerin altına gizli LED şeritlerle yapılan aydınlatma genelde endirekt aydınlatma türüdür. Işığın yumuşak olmasını sağlayan bu aydınlatma türlerinde tavan ve duvarların ışığı (yumuşak bir şekilde) yansıtabilmesi için açık renkte olmaları tercih edilir, aksi takdirde ışık emilerek çevresini aydınlatma özelliğini kaybeder.

Beyazdan sarıya, ışığınızı nasıl tercih ederdiniz

Günümüzde ampullerin birçok renk tonu bulunmakta. Beyaz florasan ışığından yumuşak sarıya, ihtiyacınızı karşılayacak, gözünüze iyi görünen ve en önemlisi de gözünüzü yormayacak bir renk seçerek oturma odanızı bu renkte aydınlatabilirsiniz. Bazı dekoratörler ise oturma odalarına hem beyaz hem de gün ışığı tonunda yumuşak bir renk koyarak kullanıcı için opsiyon sağlıyor.

Renkli LED aydınlatma sistemleri

Odanızda ruh halinize göre bir ışıklandırmaya ne dersiniz? Tavan kenarında boylu boyunca yer alan bu renkli LED aydınlatma çalışmasının adı LedPiyer. MCM LED Sistemleri tarafından uygulaması gerçekleştirilen bu çalışma, ruh halinize göre ortamın rengini değiştirmenizi sağlıyor. Daha önceki örneklerde gördüklerimize benzer şekilde, kartonpiyer altına saklanan ışık şeritleriyle gerçekleştirilen bu çalışmada mavi, kırmızı, mor, beyaz, yeşil gibi farklı renklerde ışık seçebilir ve ruh halinize göre seçim yaparak odayı gönlünüze göre aydınlatabilirsiniz. Arzu ederseniz ise, beyaz renkte normal ışık olarak da kullanabilirsiniz.

Kullanım amacına göre farklı aydınlatma çeşitleri

homify クラシックデザインの リビング

Oturma odanızda elbette tek bir aydınlatma türü seçmek zorunda değilsiniz. Odanızı dekore ederken aydınlatma için birden fazla seçeneğin olması son derece kullanışlıdır. Televizyon izlerken, kitap okurken veya yemek yerken farklı aydınlatmalar kullanabilmek önemli. Fotoğraftaki örnek bu açıdan çok iyi. Tavandan sarkan bir adet avize, tavanda gizli spotlar, iki adet yan sehpa üzerinde abajurlar, duvarda aplikler ve kitaplığın her rafında da ayrıca aydınlatma bulunuyor. Böylece evin sakinleri, ihtiyaçları olan ya da arzu ettikleri ambiyansı yakalamak için farklı aydınlatma elemanları kullanabilecekler.

住宅建設や家のリフォームをお考えですか?
ぜひご連絡下さい!

注目の特集記事